De beschermheiligen van de Onderbanken (Heemkunde1992)

De Beschermheiligen van de Onderbanken Vanouds heeft iedere kerk een beschermheilige of schutspatroon. Vooral indien de stichtingvan de kerk ver in de geschiedenis terug ligt, zelfs zover dat de oorsprong daarvan niet te achterhalen is, blijft het vooralsnog een vraag wie de beschermheilige gekozen heeft en waarom die juist aan de betreffende kerk gegeven is. Wel is het zo dat die beschermheilige vaak eeuwenlang met die kerk en die gemeenschap verbonden is. In de kerk is een beeld van de beschermheilige aanwezig. Het is interessant om dat beeld eens goed te bezien en te letten op welke wijze de heilige is afgebeeld en van welke attributen het beeld is voorzien. De schutspatroon waakt over het welzijn van de kerk en van de gemeenschap. Onder de Franse overheersing in 1796 werd in het gebied van de tegenwoordige gemeente Onderbanken per kerkdorp een gemeente inge– steld. De wapens van deze gemeenten Bingelrade, J abeek, Merkelbeek en Schinveld, waren alle vier voor de helft gelijk, namelijk het wapen van de familie Huyn van Amstenrade, en de andere helft was een afbeelding van ieders eigen kerkpatroon. De wapens van de vier gemeenten waren gedeeld, rechts in keel (=rood) een slangenkruis van zilver, met een hartschild van zilver beladen met drie koeken in keel geplaatst twee en een, en links de patroonheilige. Voor Bingelrade is dat in azuur (=blauw) de H.Lambertus in bisschop– pelijk gewaad van zilver, het hoofd gedekt met een mijter van zilver en omgeven door een nimbus van goud, aangezicht en handen van natuurlijke kleur, in de linkerhand houdt hij een stafvan sabel (=zwart) met zilveren kromming en een lans met steel van sabel en spits van zilver. Jabeek heeft in goud de H.Gertrudis van Nivelles, het hoofd omgeven door een nimbus, dragende het gewaad van abdis van sabel, aangezicht en handen van natuurlijke kleur, houdende in de linkerhand een kromstaf van goud, waartegen achter elkander opklimmen drie muisjes van zilver, de kromming van de staf van sabel. Merkelbeek heeft de H.Paus en Martelaar Clemens, rechts gekeerd, met aangezicht en handen van natuurlijke kleur, in pauselijk ornaat bestaande in een bovenkleed van keel, versierd met het pallium van zilver, bezet met kruisjes van sabel, de heilige draagt op het met nimbus omgeven hoofd een tiaar van keel met drie boven elkander geplaatste platte repen van goud, met de linkerarm houdt de heilige de Bijbel met gouden band omklemd, aan zijn voeten ligt een anker van sabel. Schinveld heeft in azuur de H.Eligius met nimbus van goud, mijter en 9